Sistemin Dışında Bir Gazeteci: Prof. Dr. Zakir Kaya

 Bağımsız Gazeteciliğin Evrensel Arayışı

 Halil İbrahim Kaya/KHA/İZMİR /Yazar: Prof. Dr. Zakir Kaya Kurumsal Bilgi: Kaya Haber Ajansı (KHA) Lisans: Creative Commons — CC BY-NC 4.0 Anahtar Kelimeler: bağımsız gazetecilik, medya etiği, Türkiye, Azerbaycan, kültür, iletişim, halk gazeteciliği

Giriş: Bağımsız Gazeteciliğin Evrensel Arayışı Basın, modern toplumun vicdanıdır. Ancak bu vicdan, çoğu zaman iktidar, sermaye veya ideolojik baskılar altında biçimlenir. Tarihte “bağımsız gazeteci” olarak anılan az sayıda isim — Anna Politkovskaya, Julian Assange, Ori ana Fallaci, Ahmet Şık gibi — kalemini hiçbir merkeze teslim etmeden hakikatin izini sürmüştür. Bu çizginin çağdaş Türk basınındaki özgün temsilcilerinden biri de, uzun yıllardır kendi medya ağını kurarak varlık gösteren Prof. Dr. Zakir Kaya’dır. 

 Kendi Sistemiyle Var Olan Bir Gazeteci

Kendi Sistemiyle Var Olan Zakir Kaya, Türkiye merkezli yürüttüğü çalışmalarıyla “sistemin dışında gazetecilik” kavramını somutlaştırmıştır. Kurucusu olduğu Kaya Haber Ajansı (KHA) ve Kaya Net Grubu (KNG), geleneksel medya yapılarından farklı olarak tamamen bağımsız bir organizasyon modeli üzerine kurulmuştur. Bu oluşumlar; haber siteleri, dergiler, radyo ve televizyon programlarından oluşan geniş bir medya ağıdır. Her birinin ortak paydası, etik habercilik, kültürel değerler ve insan merkezli yayıncılıktı Filolojiden Belgesellere Uzanan Bir Düşünce Alanı Kaya’nın üretimi yalnızca haberle sınırlı değildir. Filoloji, tarih, şiir, roman, siyasal analiz, eleştiri ve kültürel inceleme alanlarında yazılmış 16 kitabı, onun çok yönlü entelektüel kimliğini gösterir. Ayrıca çeşitli belgesel projelerinde danışmanlık ve senaryo katkısı yapmış, bazı eser çevirileriyle Türk dünyası kültür etkileşimine katkı sunmuştur.

Filolojiden Belgesellere Uzanan Bir Düşünce Alanı 

 Kaya’nın üretimi yalnızca haberle sınırlı değildir. Filoloji, tarih, şiir, roman, siyasal analiz, eleştiri ve kültürel inceleme alanlarında yazılmış 16 kitabı, onun çok yönlü entelektüel kimliğini gösterir. Ayrıca çeşitli belgesel projelerinde danışmanlık ve senaryo katkısı yapmış, bazı eser çevirileriyle Türk dünyası kültür etkileşimine katkı sunmuştur. Kaya'nın Arabın Türke Zulmü ve Karapapak Türkleri isimli kitapları Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı kütüphanesinde kayıt altına alınmıştır.

KHA Oscarlarından “Kaya Nişanlarına 

 Kurucusu olduğu ve adıyla özdeşleşen KHA Oscarları, 11 yıl boyunca düzenlenmiş ve yüzlerce sanatçı, gazeteci, akademisyen ile gönüllüye verilmiştir. Bu etkinlikler, “tanınmış isimleri parlatmaktan çok, emeği görünür kılmak felsefesine dayanmıştır. Son dönemde bu gelenek “Kaya Nişanları” adıyla sürmekte; kültüre, sanata ve insanlık ideallerine katkı sağlayan isimleri onurlandırmaktadır.

 Onurlandırılan Bir Kalem 

 Prof. Dr. Zakir Kaya; bir kez “Halkın Gazetecisi”, bir kez “Yılın Gazetecisi” ve bir kez de “Barışa Katkı Ödülü” ile takdir edilmiştir. Ayrıca Azerbaycan Devlet Üniversitesi tarafından kendisine verilen fahri profesörlük unvanı, çalışmalarının sınır ötesi etkisini göstermektedir

Toplumsal Sorumluluğun Gazetecisi

 Kaya’nın gazeteciliği, ekranlardan ve manşetlerden çok, insan yaşamına dokunan eylemlerle tanınır. Ödül törenlerinde engelli bireylere araç hediye etmesi, öğrencilere yönelik yardımlar gibi toplumsal projeleri, onun habercilik anlayışının doğal uzantısıdır. 

 Sistemin Dışında Bir Duruş 

 Kaya’nın çizgisi, ne politik ne de ekonomik bir merkeze bağlıdır. Reklam, rant ve çıkar ilişkilerinden uzak durarak, tamamen gönüllü bir medya sistemi kurmuştur. Bu tutum, onu hem eleştirilerin hem de hayranlığın odağına taşımıştır.

 Akademik Değerlendirme 

 Bu çalışma, medya sosyolojisi açısından “halk meşruiyeti” kavramının çağdaş bir örneğini temsil eder. Modern toplumlarda medya gücü genellikle kurumsal yapılar, sermaye desteği veya siyasi yakınlık üzerinden tanımlansa da, Kaya örneğinde bu dinamiklerin dışında gelişen bir toplumsal onay mekanizması gözlemlenir

Sonuç: Hakikatin Peşinde Bir Ömür 

 Prof. Dr. Zakir Kaya, haberciliği bir meslekten öte bir vicdan görevi olarak yaşamış; kelimeleriyle adalet, barış ve insanlık değerlerine ses vermiştir. Onun adı, ne sisteme karşı bir başkaldırının simgesi, ne de popüler bir markadır — aksine, vicdanla örülmüş bir medya etiğinin yaşayan örneğidir

 Prof. Dr. Zakir Kaya Azerbaycan Gazeteci ve Yazarlar birliği Üyesidir

Kaynak ve Telif Notu 

 Bu belge, Prof. Dr. Zakir Kaya’nın bağımsız gazetecilik ve kültürel katkılarını belgelemek amacıyla hazırlanmıştır. © Kaya Haber Ajansı (KHA), 2025 — Tüm hakları saklıdır. Lisans: Creative Commons BY-NC 4.0

Kaynak / Referans:

Prof. Dr. Zakir Kaya. Sistemin Dışında Bir Gazeteci: Prof. Dr. Zakir Kaya. OSF. 6 Kasım 2025. https://doi.org/10.17605/OSF.IO/4BZPD