Zakir Kaya:21. Yüzyılın Savaş Tiyatrosu: Trump’ın Hedefi Derinlik Değil, Görsel Etkidir

Prof. Dr. Zakir Kaya - Stratejik Gözlem ve Jeopolitik Analiz

21. yüzyılın askeri hamleleri, giderek sahanın fiziksel sonuçlarından çok, ekranların algılar üzerindeki etkilerine odaklanmaktadır. ABD’nin 21 Haziran 2025 gecesi, B-2 bombardıman uçaklarıyla İran’daki Fordow, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerini hedef alarak gerçekleştirdiği hava saldırısı da bu yeni paradigmanın dikkat çekici örneklerinden biridir. Ancak bu saldırı, klasik anlamda bir savaş ilanından çok, kontrollü bir mesaj, sembolik bir çağrı ve stratejik bir tiyatro olarak okunmalıdır.

Derinliğe Ulaşamayan Bombalar

Saldırının yüzeyde bıraktığı izlere bakıldığında, ABD tarafı "çok başarılı" bir operasyon gerçekleştiğini ilan etti. Fordow'un "artık olmadığını" söyleyen Trump, kamuoyuna "derin" bir zafer sunmak istedi. Ancak bağımsız kaynaklar, çoğu yer altı tesisinin korunmuş olabileceğini, yer üstündeki santrifüej ünitelerinin ise hasar gördüğünü rapor etti. Bu durumda sorulması gereken şu: Gerçekte hedeflenen tesisler mi yoksa seçim sürecinde kamuoyunu etkilemek mi?

Jeopolitik Denge Tiyatrosu

Bu operasyon, şeklen İran'a yönelik bir cezalandırma gibi sunulsa da, İsrail'e "sen dur, ben devreye girdim" mesajı taşıyor. İran ise dikkat çekici bir şekilde sınırlı bir tepki vererek, daha büyük bir savaşa girmeme stratejisini benimsiyor. Yani bu, tam anlamıyla bir danışıklı dövüş değil belki, ancak kontrollü gerilim siyasetiyle yürütülen bir çok katmanlı diplomatik senaryodur.

Algının Stratejik Kullanımı

Trump, bu operasyonla sadece askeri bir hedefe yönelmemiş, aynı zamanda seçim kampanyasına da yön vermiştir. "Ben varken dünya düzen bulur" retoriği için bu tip sınırlı ama çarpıcı müdahaleler idealdir. İran'ın çok sert karşılık vermemesi, senaryonun çok daha önceden yazılmış olabileceğini gösteriyor.

Sonuç: Vurmak Değil, Görünmek

Artık sınırlar füzelerle değil, kameralarla çiziliyor. 21. yüzyılın savaşları, cephaneliklerden çok algı laboratuvarlarında kazanılıyor. ABD'nin bu saldırısı da nükleer derinliği hedef almaktan çok, kamuoyunun zihinsel algısına nüfuz etmeyi hedefledi.

Bu durum, jeopolitik gözetmenler ve medya okuryazarlığının önemini bir kez daha gözler önüne seriyor. Gerçek, bazen yıkımda değil, yıkımın nasıl servis edildiğinde gizlidir.