Zakir KAYA: Emevi Zulmü ve Türk Direnişi

Zakir Kaya:Osmanlı İmparatorluğu’nun Yıkılışı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin Doğuşu: Parçalanmanın Stratejik Bir Projesi

Giriş Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü, 19. yüzyılın sonlarından itibaren hızlanmış ve bu süreç I. Dünya Savaşı sonrası imzalanan antlaşmalarla resmileşmiştir. Ancak bu çöküş, yalnızca iç sorunların veya askeri başarısızlıkların değil, aynı zamanda emperyalist devletlerin Osmanlı toprakları üzerindeki çıkarlarının bir sonucu olarak şekillenmiştir. Bir proje olarak imparatorluğun parçalanması, Batılı güçlerin bölge üzerindeki stratejik hedefleri ve Osmanlı’nın elindeki zengin toprakları paylaşma arzularının bir sonucuydu. Bu makale, Osmanlı’nın nasıl parçalandığını, kaybettiği toprakları ve bu süreçte dilsel, kültürel ve toplumsal kayıpları ele alacaktır. Osmanlı Topraklarının Parçalanması: Bir Proje Mi? Osmanlı İmparatorluğu, uzun yıllar boyunca çeşitli etnik gruplara ev sahipliği yapan çok uluslu bir yapıya sahipti. Ancak 19. yüzyıl boyunca dış güçlerin etkisiyle, Osmanlı toprakları bir dizi bağımsızlık ve ayrılıkçılık hareketleriyle karşı karşıya kaldı. İmparatorluğun parçalanması,

Giriş

Arapların Türklerle ilk karşılaşmaları, Halife Hz. Ömer zamanında 645 yılında İslam ordularının İran'da Sasani'leri yenmelerinden sonra başlamıştır. Bu karşılaşmalar, Kafkaslar bölgesinde, Horasan, Maveraünnehir ve Toharistan bölgelerinde Hazar Türkleri ve Türgeş Türkleri ile olmuştur. Araplar ve Türkler arasındaki ilk savaşlar ise Halife Hz. Osman zamanında 652 yılında başlamıştır.

Arap-Türk Savaşlarının Başlangıcı

Halife Osman'ın emrindeki Arap orduları, Hazar Türklerinin topraklarına girip, Derbent'i alarak başşehir Belencer'e kadar ilerlemiştir. 661 yılında Emevilerin halifeliği ele geçirmesinden sonra, Arapların Türk ülkelerine doğru ilerleyişleri devam etmiştir. Türkler ile Araplar arasındaki en şiddetli mücadeleler ve savaşlar, Emevi dönemi boyunca sürmüştür. Mervan Bin Muhammed'in Azerbaycan'a vali tayin edilmesi ile Araplar, Belencer ve Semender gibi büyük Hazar şehirlerini ele geçirmiştir.

Halife Ömer ve Hz. Ömer Arasındaki İsim Benzerliği

Halife Ömer olarak bilinen Emevi Halifesi Ömer Bin Abdülaziz'in, İslam'ın erken dönemlerindeki büyük sahabe ve dördüncü halife Hz. Ömer (R.A.) ile isim benzerliği taşıdığı bilinmektedir. Ancak, Halife Ömer ve Hz. Ömer (R.A.) farklı zaman dilimlerinde ve farklı kişiliklerdir. Hz. Ömer (R.A.) İslam'ın yayılmasında önemli rol oynamış bir sahabe iken, Halife Ömer Bin Abdülaziz, Emevi Halifeliği sırasında görev yapmıştır.

Emevi Dönemi ve Türklerin Mücadelesi

Emevilerin Horasan valisi Ubeydullah bin Ziyad, 674 yılında Ceyhun nehrini geçerek Maveraünnehir'in önemli şehirlerinden Buhara'yı kuşatmıştır. Bu kuşatma sırasında pek çok Göktürk öldürülmüştür. Buhara'nın Göktürk Melikesi Kabaç Hatun, ağır vergiler ve kabul edilemez şartlar karşılığında Ubeydullah Bin Ziyad ile anlaşma yapmıştır. Bu anlaşma sonucunda, Güney Göktürkler Emevi tutsaklığını kabul etmişlerdir.

Türklerin Zorla Müslümanlaştırılması

Araplar, Güney Göktürk gençlerini zorla asker yapmış, kadınlarını cariye olarak almış ve işe yaramayanları köle yaparak ticaretini yapmışlardır. Bu tutsaklık yaklaşık 150 yıl devam etmiştir. Araplar, Türkleri insanlık dışı bir şekilde zorla Müslümanlaştırmışlardır. Güney Göktürkler, bu süreçte kölelik yaparak ve cariyelikle Müslüman olmuşlardır.

Türgeş Türklerinin Direnişi ve Sonuçları

Ebu Kuteybe Bin Müslim zamanında, Araplar bütün Maveraünnehir'i ve Batı Türkistan'ı ele geçirmişlerdir. Ancak, Ebu Kuteybe'nin ölümünden sonra Araplar zayıflamaya başlamış ve Türgeş Türkleri, Arapları çekilmeye zorlamıştır. Bu mücadeleler, Güney Göktürklerin yıkılmasına kadar devam etmiştir.

Abbasiler Dönemi ve Türklerin Durumu

763 yılında Emevilerin yıkılmasıyla, Abbasiler kurulmuş ve Türklerle ilişkilerinde kademeli olarak daha iyi davranma kararı almışlardır. Bu dönemde Göktürkler, batıya, Anadolu'ya doğru kaçıp kurtulma fırsatı bulmuşlardır.

Sonuç

645 yılından 800 yıllarına kadar süren Türk-Arap savaşlarının en önemli sonuçları arasında, 100 binin üzerinde Türk'ün katledilmesi, 50 binin üzerinde Türk gencinin köle ve cariye yapılması, şehirlerin yağmalanması ve pek çok Türk şehrinin yıkılması bulunmaktadır. Bu süreçte, Türkler tarih boyunca gördükleri en büyük vahşetlerden birini yaşamışlardır. Tarihi gerçekler, İslam'a zarar gelmemesi düşüncesiyle genellikle gizlenmiştir. Ancak, bu gerçeklerin bilinmesi ve gelecek nesillere aktarılması önemlidir.