Zakir Kaya: Agora ne demek? İzmir Agora halka açık mı? Makale

 Agora ne demek? 

Sevgili okurlarım,  Agora, Antik Yunan ve Roma dönemlerinde şehirlerin ticaret, siyaset ve kültür merkezi olan açık alanlara verilen isimdir. Agoralar, genellikle şehrin ortasında veya limana yakın bir yerde kurulurdu. Agoralar, hem mal alıp satan hem de fikir alışverişi yapan insanların buluştuğu meydanlar olarak işlev görürdü.

Agoraların tarihi, Antik Yunan'ın başlangıcına kadar uzanır. İlk agoralar, MÖ 8. yüzyılda Yunan kolonilerinde ortaya çıkmıştır. Bu agoralar, basitçe çevrelenmiş toprak alanlardı. Zamanla, agoralar daha düzenli ve mimari açıdan gelişmiş hale geldi. Agoralar, tapınaklar, stoa adı verilen sütunlu galeriler, anıtlar, çeşmeler, tiyatrolar ve spor alanları gibi çeşitli yapılarla süslendi.

Agoralar, Antik Yunan'da demokrasinin doğuşuna da tanıklık etti. Agoralar, halkın toplanıp yöneticileri seçtiği veya yargıladığı yerlerdi. Ayrıca, agoralar, filozofların, bilim adamlarının, sanatçıların ve din adamlarının fikirlerini paylaştığı ve tartıştığı yerlerdi. Sokrates, Platon, Aristoteles gibi ünlü düşünürler agorada öğrencilerine ders verir veya halka hitap ederlerdi.

Agoralar, Roma İmparatorluğu'nun egemenliği altına girdikten sonra da varlığını sürdürdü. Ancak, Roma agoraları Yunan agoralarından farklıydı. Roma agoraları daha çok ticari amaçlı kullanılırken, Yunan agoraları daha çok siyasi ve kültürel amaçlı kullanılırdı. Roma agoraları forum adını alırken, Yunan agoraları pazar adını aldı.

Agoralar, Antik Çağ'ın sona ermesiyle birlikte önemini yitirdi. Orta Çağ'da agoralar yerini kilise meydanlarına bıraktı. Günümüzde ise agoraların izleri halen bazı şehirlerde görülebilir. Örneğin, Atina'daki Antik Agora Müzesi, Efes'teki Kuretler Caddesi veya İzmir'deki Smyrna Agorası gibi.

İZMİR AGORA DA NELER VAR GEZİLEBİLİNİRMİ? 

Sevgili okurlarım, bugün sizlere İzmir'in tarihi ve kültürel zenginliklerinden biri olan Agora'dan bahsedeceğim. Agora, antik Yunan ve Roma kentlerinde kent meydanı, çarşı, pazar yeri ve sosyal hayatın merkezi olarak kullanılan bir yapıdır. İzmir Agorası veya Smyrna Agorası, günümüzde İzmir'in Konak ilçesinde bulunan ve MÖ 4. yüzyılda kurulan bir agoradır. Zamanında Smyrna kentinin devlet agorası olarak işlev gördü. MS 178'de meydana gelen depremin ardından Roma İmparatoru Marcus Aurelius'un desteğiyle yeniden inşa edildi. Osmanlı döneminde mezarlık ve namazgâh olarak kullanıldı.

İzmir Agorası, İon agoralarının en büyük ve en iyi korunmuş olanıdır. Dikdörtgen formda, ortada geniş bir avlu etrafında sütun ve kemerler üzerine inşa edilmiş, üç katlı ve önünde merdiveni olan bileşik bir yapıdır. Agora'nın kuzey kapısında bulunan Tanrıça Vesta kabartması, ilk dönem kazılarda çıkarılan Zeus Sunağı kabartmalarının devamıdır. Ayrıca Tanrı Hermes, Dionysos, Eros, Herakles heykellerinin yanı sıra birçok erkek, kadın, hayvan heykeli, kabartma, figürin, mermer, kemik, cam, maden ve pişmiş topraktan eserler ortaya çıkarılmıştır. Bulunan yazıtlar 178 depreminde kente yardım edenler hakkında bilgiler vermektedir.

İzmir Agorası'nda gezilebilecek yerler arasında şunlar sayılabilir:

- **Kuzey Stoa (Bazilika)**: Agora'nın en büyük yapısıdır. Üç katlı olup alt katında dükkanlar, orta katında mahkeme salonları ve üst katında ise tören salonları bulunmaktaydı.

- **Batı Stoa**: Agora'nın batısında yer alan iki katlı bir yapıdır. Alt katında dükkanlar ve depolar, üst katında ise galeriler bulunmaktaydı.

- **Faustina Kapısı ve Antik Cadde**: Agora'nın güneybatısında yer alan kapıdır. Roma İmparatoru Marcus Aurelius'un eşi Faustina adına yaptırılmıştır. Kapının önünden geçen antik cadde ise Smyrna kentinin ana caddesi olup limana kadar uzanmaktaydı.

- **Graffitiler**: Agora'nın duvarlarında bulunan çeşitli resimler, yazılar ve işaretlerdir. Antik dönemde insanların duygularını, düşüncelerini veya mesajlarını ifade etmek için yaptıkları sanatsal çalışmalardır.

İzmir Agorası'na nasıl gidilir?

İzmir Agorası'na ulaşmak için şehir merkezinden Kemeraltı semtine gidebilirsiniz. Kemeraltı Çarşısı'ndan geçerek Anafartalar Caddesi'ne ulaşabilirsiniz. Buradan Namazgâh semtine doğru ilerlediğinizde Agora Örenyeri'ni görebilirsiniz.

İzmir Agorası'nın giriş ücreti ne kadar?

İzmir Agorası'nın giriş ücreti 2023 yılı itibariyle 10 TL'dir. Müzekart sahipleri ise ücretsiz girebilirler. Ayrıca Agora Örenyeri'ni online olarak da ziyaret edebilirsiniz. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın resmi web sitesinden e-bilet alarak Agora Örenyeri'ni sanal olarak gezebilirsiniz.

İzmir Agorası'nın ziyaret saatleri nelerdir?

İzmir Agorası'nın ziyaret saatleri 2023 yılı itibariyle şöyledir:

- Yaz dönemi (1 Nisan - 1 Ekim): 08:00 - 19:00

- Kış dönemi (1 Ekim - 1 Nisan): 08:00 - 17:00

İzmir Agorası, pazartesi günleri hariç her gün ziyarete açıktır.

Umarım bu makale sizlere İzmir Agorası hakkında faydalı bilgiler vermiştir. İzmir'in tarihi ve kültürel mirasını keşfetmek için Agora'yı mutlaka ziyaret edin. Gezinizin keyifli geçmesi dileğiyle, hoşça kalın.

Dünün sözü: Bilgiyi paylaşmak başlangıcında insanlığın en ilksel eylemlerinden, geliştikçe en onurlu erdemlerinden biridir.